2021-08-18

Bu çalışmada, XVI. yüzyılına ve el-Hille Livasın’a ait “KK 102 numaralı, M.1577 / H.985 tarihli tahrir defteri” nin özellikleri, mahiyeti ve bu defter ışığında el-Hille’in coğrafî konumu ve önemi, tarihi, nüfusu, ekonomik ve üretim durumu ve idarî yapısı incelenmiştir. Ayrıca bu defterde verilen bilgiler derlenip değerlendirilerek o dönemde el-Hille’nin kapsadığı mahalleler, kasabalar, nehirler, mezre’alar ve karyelerde yaşayan şahsiyetler, tâ’ifeler ve cemâ’atlar ile ilgili önemli bilgiler sunulmuştur. Bu Çalışma, bir giriş, üç ana bölüm, sonuç ve söz konusu tahrir defterinin transkripsyonunu içeren bir ekten oluşmaktadır. Girişte Irak ve üzerinde çalıştığımız defter hakkında açıklayıcı bilgiler verilmiştir. Birinci bölüm, el-Hille adının anlamını açıklamakla başlayıp kuruluşundan Osmanlı Devleti dönemine kadar olan tarih aşamasını kısaca ele almıştır. Çalısmamızın ikinci bölümünde defterin verdiği bilgiler doğrultusunda el-Hille Livası’nın coğrafyası ve idarî yapısı tespit edilmiştir. Üçüncü bölümde defterin verdiği bilgilere dayanarak el-Hille Livasın’nın nüfusu ve ekonomik yapısı açıklanmıştır. Sonuçta ise çalışmamız genelinde ortaya çıkarılan en önemli sonuçlar sunulmuştur. Ek kısmında, Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Kuyud-ı Kadim Arşivi’nde muhafaza edilen M.1577 / H.985 tarihli KK 102 Nolu Defter’in el-Hille Sancağı kısmına ait 218 ile 303 sayfalarının transkripsiyonu yer almaktadır.